Na bijna twee decennia in de wereldtop van het zeilen zet Marit Bouwmeester (37) een punt achter haar topsportcarrière. De meest succesvolle zeilster aller tijden – met vier Olympische medailles, waaronder twee keer goud – kondigt haar afscheid aan met de publicatie van haar boek ‘Winnen met je hoofd’. Daarin deelt ze haar ervaringen over mentale kracht, persoonlijke groei en het nemen van regie over je eigen pad.
Goud voor Marit Bouwmeester in 2024
Van Friese wateren naar wereldtop
Marit Bouwmeester groeide op in een sportief gezin in het Friese Wartena, waar water, sport en familie centraal stonden. Met haar broer Roelof en zus Anneke werd ze opgevoed door ouders die hun kinderen vooral leerden bewegen en ontdekken. “We waren altijd buiten, altijd in beweging,” vertelde Bouwmeester eens. Terwijl haar broer en zus als natuurtalenten golden, moest Marit van jongs af aan harder werken om bij te blijven. Juist dat werd haar kracht.
Die instelling – dat hard werken belangrijker is dan talent – werd de rode draad in haar carrière en vormt ook een belangrijk thema in haar boek. “Talent kan je in de weg zitten als je topprestaties wilt bereiken,” zegt Bouwmeester. “Ik heb geleerd dat het niet om aangeboren talent gaat, maar om de wil om beter te worden.”
De jonge Marit
Van zilver naar goud, van leerling naar icoon
Bouwmeester begon haar loopbaan bij KWV Frisia en kwam al snel in de jeugdopleiding van het Watersportverbond, destijds onder leiding van de Britse topcoach Mark Littlejohn. Op haar vraag aan de Engelsman; “Wat moet ik doen om Olympisch kampioen te worden?” kreeg de jonge Bouwmeester een trainingsprogramma dat haar carrière vormde.
Er is geen korte weg naar succes, leerde Bouwmeester van haar Britse coach Mark Littlejohn. Onder zijn begeleiding won ze in 2012 olympisch zilver, nét achter de Chinese Xu.
Littlejohn liet haar bewust met extra ballast varen, zodat ze niet alleen op snelheid vertrouwde, maar haar strategisch en tactisch inzicht verder ontwikkelde. Voor de Spelen van Rio 2016 koos Bouwmeester haar eigen koers. In het Braziliaanse Urca groeide ze, samen met coach Jaap Zielhuis en haar broer Roelof, uit tot een zelfstandige atlete. “Ik kreeg meer grip op mijn campagne en bouwde voort op mijn eigen filosofie,” zegt ze. “Ik geloof in trainen met een groep, in discipline en in het stoïcijns uitvoeren van wat moet gebeuren – maar altijd met de wil om beter te worden.” Met het goud in Rio 2016 won ze de eerste gouden medaille voor het Nederlandse zeilen sinds 1936.
Na de Spelen van Rio werd Zielhuis hoofdcoach van het Watersportverbond en werkte Bouwmeester samen met haar broer Roelof. Als gevolg van het uitstel van de Spelen van Tokio 2020 (door corona) naar 2021 raakte Bouwmeester overtraind en liep zij blessureleed op in de aanloop. Ze keerde terug uit Japan met brons. Zelf was ze teleurgesteld.
Na de geboorte van haar dochter Jessie Mae zocht Bouwmeester opnieuw de samenwerking met coach Jaap Zielhuis. Die campagne resulteerde in 2024 in een tweede olympische titel, ditmaal in de baai van Marseille — een triomf in stijl, waarbij de Friese zeilster van start tot finish het toernooi domineerde.
Met twee gouden, een zilveren en een bronzen olympische medaille veroverde Bouwmeester de positie als de meest succesvolle zeilster uit de olympische geschiedenis. Die status werd in 2024 nog eens onderstreept toen zij dat jaar voor de tweede keer werd uitgeroepen tot World Sailor of the Year.
Marit Bouwmeester en Jaap Zielhuis
Een coach over mentale groei en inspiratie
Aaron McIntosh, hoofdcoach van Team Allianz, de nationale selectie van het Watersportverbond en voormalig coach van tweevoudig olympisch kampioen Dorian van Rijsselberghe, werkte jarenlang indirect maar nauw samen met Bouwmeester. Hij prijst haar mentale kracht en haar onverwoestbare wil om te winnen:
“Marit is het toonbeeld van commitment. Ze traint harder dan wie dan ook, soms té hard. Die gedrevenheid zat haar ook wel eens in de weg. Maar juist door te leren balanceren tussen discipline en plezier, is ze de complete sporter geworden die ze nu is. Ze ontdekte dat de reis ook belangrijk is. Dat inzicht maakt haar niet alleen een kampioen, maar ook een inspiratiebron voor iedereen die het beste uit zichzelf wil halen.”
“Voor een klein land als Nederland is het ongelooflijk bijzonder dat we als zeilnatie zó sterk zijn. Dat is mede te danken aan de prestatie maar ook de inspiratie van Marit. Dat ze de meest succesvolle zeilster ter wereld is, blijft een zeldzaam groot goed. We zijn trots op iemand van haar kaliber en ze kan altijd deel uitmaken van ons team met haar kennis, mentaliteit en ervaring richting Los Angeles 2028.”
Van icoon naar inspiratiebron
Arno van Gerven, directeur van het Watersportverbond, benadrukt de betekenis van Bouwmeesters nalatenschap – niet alleen in prestaties, maar ook in inspiratie:
“Met Marit nemen we afscheid van één van de iconen uit de Nederlandse sportgeschiedenis. Haar erelijst is ongeëvenaard, maar nog indrukwekkender is haar vermogen om te inspireren. Als topsporter, als moeder, en als mens laat ze zien wat toewijding, discipline en menselijkheid samen kunnen betekenen.”
“Met de oprichting van haar eigen Marit Bouwmeester Academy laat ze blijvend iets betekenisvols achter – een beweging die kinderen in Nederland de kans geeft het plezier op het water te ontdekken. We zijn heel erg dankbaar voor wat Marit voor Nederland en voor het Watersportverbond heeft betekend, en ongelofelijk blij dat ze haar kennis en energie blijft delen met de volgende generatie.”
De Marit Bouwmeester Academy
Een nieuwe koers: de Marit Bouwmeester Academy
Met het beëindigen van haar topsportcarrière richtte Bouwmeester zich in 2025 al op haar maatschappelijke missie: via de Marit Bouwmeester Academy laat ze kinderen uit alle lagen van de samenleving kennis maken met watersport. De Academy, onderdeel van de Marit Bouwmeester Foundation, is actief in Den Haag en groeit snel met interesse van meerdere gemeenten uit het hele land. Marit biedt programma’s waarin plezier, veiligheid en zelfvertrouwen centraal staan – geïnspireerd door initiatieven zoals de Cruyff Courts.
Tijdens de opening van de eerste Academie zei Bouwmeester “De sport heeft mij zoveel gebracht, nu wil ik iets terugdoen,” zegt Bouwmeester. “Zeilen, suppen, kanoën – het zou net zo vanzelfsprekend moeten zijn voor kinderen als zwemmen of schaatsen.”
Boek: Winnen met je hoofd
In Winnen met je hoofd deelt Bouwmeester haar inzichten over mentaal presteren en persoonlijke ontwikkeling, verrijkt met kennis uit de sportpsychologie van prof. Nico W. van Yperen. Het boek laat zien dat winnen niet alleen draait om de finishlijn, maar om het proces ernaartoe – om leren, vallen, opstaan en doorgaan.
“Ik sluit geen hoofdstuk af, ik begin een nieuw hoofdstuk. De sport heeft mij gevormd, en ik geloof in de kracht van blijven groeien – de growth mindset - zoals Carol Dweck dat noemt. Ik ben nooit klaar, er is altijd een volgende stap, een nieuw doel, een volgende horizon. Dat gold op het water, en dat geldt ook nu – in wat ik anderen mag meegeven,” besluit Bouwmeester.
“Met trots en dankbaarheid kijk ik terug op een ongelooflijke reis. De vele hoogte- én dieptepunten hebben me gevormd tot wie ik vandaag ben. Ik ben dankbaar voor iedereen die in mij heeft geloofd – van mijn ouders en het Watersportverbond tot het medische team, mijn management en de trouwe groep sponsoren. Jullie steun maakte dit avontuur mogelijk.
En een speciaal dankwoord aan mijn coach Jaap Zielhuis en mijn broer Roelof Bouwmeester – jullie waren van goud, letterlijk én figuurlijk.”
